موجودات زنده تک سلولی کدامند؟

موجودات زنده تک سلولی کدامند؟

موجودات تک سلولی به موجودات زنده‌ای گفته می‌شود که فقط یک سلول دارند، و این سلول مسئول انجام تمام عمل کردها می‌باشد. مثالهایی از این گونه شامل: آمیب، پارامسیوم [پارامسی جانوری است تک یاخته که بدنی نسبتاً دراز دارد و به طور یک نواخت از مژه پوشیده شده است]، باکتری‌ها و سیانو باکتریها هستند.

تنوع موجودات زنده از نظر ساختارهای سلولی آن قدر وسیع است که درک تمام آنها بسیار دشوار است. در حالی که برخی از آنها تمام عمل کردهای یک موجود زنده را به وسیله یک سلول انجام می‌دهند، موجودات زنده‌ی دیگر چندین هزار تا میلیونها سلول دارند. آیا باور می‌کنید که بدن انسان از حدوداً 50 تا 75 تریلیون سلول تشکیل شده است؟ چنان چه خود را با موجودات تک سلولی که فقط یک سلول دارند مقایسه کنید، واقعاً شگفت زده خواهید شد. با این مقدمه کوتاه که در مورد ساختارهای سلولی گفته شد، اجازه دهید به تعریف ارگانیسم تک سلولی، عمل کرد آن و نمونه‌های رایج آنها نگاهی بیاندازیم.

تعریف موجود زنده‌ی تک سلولی

در زیست شناسی، اصطلاح «موجودات تک سلولی» به خودی خود معرف نوع این گونه موجودات زنده‌ است. آنها موجودات زنده تک سلولی هستند که عمل کردهایی هم چون تغذیه، حرکت، دفع مواد زائد، تولید مثل، و غیره توسط یک سلول انجام می‌شود. در اغلب موارد‌، بسیار ریز بوده و برای مشاهده آنها به میکروسکوپ نیاز است. بر خلاف این، موجوداتی که بیش از یک سلول دارند به عنوان موجودات چند سلولی شناخته شده‌اند. تمامی گیاهان و جانورانی که با چشم غیر مسلح قابل دیده شدن هستند نمونه‌هایی از انواع چند سلولیها هستند.

با توجه به پیچیدگی سلول، موجودات زنده‌ای که یک سلول دارند به دو نوع تقسیم بندی می‌شوند: پروکاریوت و یوکاریوت. پروکاریوت در مقایسه با یوکاریوت ساختار سلولی ساده‌ای دارد. هم چنین، موجود زنده‌ی تک سلولی پروکاریوتی (به عنوان مثال: باکتری‌ها) فاقد هسته سلول می‌باشند. در حالی که ارگانیسم تک سلولی یوکاریوتی در درون سلول دارای هسته است. در مورد عمل کرد این موجودات، روش‌های خاص آنها برای حرکت از یک مکان به مکان دیگر، جذب مواد مغذی، رشد، و نحوه افزایش جمعیتشان صحبت خواهد شد.

نمونه‌هایی از موجود زنده‌ی تک سلولی

اکثر میکروبها (به استثنای ویروس) دارای ساختار تک سلولی می‌باشند. با توجه به نظریه تکامل، موجودات تک سلولی نخستین موجوداتی بودند که بر روی زمین به تکامل رسیدند. منشاء آنها به 8ر3 میلیارد سال پیش برمی‌گردد. هر یک از آنها دارای برخی از ویژگیهای مشخصی هستند که به سازگاری آنها در طیف گسترده‌ای از شرایط زیست محیطی کمک می‌کنند. می‌توانید این موجودات زنده تک سلولی را در هر زیستگاهی مشاهده کنید، حتی در حد اقل شرایط مساعد نیز این موجودات دیده می‌شوند.

آمیب

آمیب نیز یک تک سلولی است، تک یاخته یوکاریوتی که تقریباً در تمام زیستگاه‌های آب شیرین یافت می‌شود. به خاطر حالت منحصر به فردشان درحرکت معروف بوده و شکل خاصی ندارند. در واقع، شکل سلول آن به شرایط حاکم بستگی دارد. در زمان مورد نیاز، پاهای کاذبی (pseudopodia) تشکیل داده و از آن برای فاگوسیتوز (بیگانه خواری) و حرکت استفاده می‌کند.

پارامسیوم

به شکل دمپایی بوده و تک یاخته یوکاریوتی می‌باشد، پارامسیوم از یک تک سلولی تشکیل شده است. بدن آن با موهای ریزی مانند مژه پوشانده شده که به موجود در نقل و انتقال و تغذیه کمک می‌کنند. تولید مثل پارامسیوم و هم چنین دانستن میزان تکثیر آن به تفصیل مورد مطالعه قرار گرفته است. در شرایط مطلوب با استفاده از روش غیر جنسی تولید مثل می‌کند، در حالی که در شرایط استرس و فشار باشد، تولید مثل جنسی انجام می‌دهد.

باکتری

همه ما از باکتری‌ها تصور مختصری داریم. دقیقاً مانند تشکیل ماست و یا عامل بیماری‌های عفونی، باکتری‌ها در هر نقطه از محیط زیست وجود دارند. آنها بسیار ریز بوده و اشکال مختلفی دارند، مانند: (میله‌ای، کروی، مار پیچی و غیره). برخی از نژادهای باکتری با شرایط دشواری هم چون درون پوسته زمین و چشمه‌های آب گرم سازگار شده‌اند. آنها در باز یافت مواد مغذی نقش مهمی بازی می‌کنند.

سیانو باکتری

هم چنین به عنوان جلبک سبز - آبی شناخته شده‌اند، سیانو باکتری‌ یک ارگانیسم تک سلولی است. این موجود ویژگی‌های هم باکتری‌ و هم جلبک را داراست، از این رو به این نام شناخته می‌شود. سیانو باکتری شبیه جلبک بوده به این دلیل که هر دو جهت تولید مواد غذایی، فتوسنتز می‌کنند. در حالی که از لحاظ ماهیت پروکاریوتی شبیه باکتری می‌باشد.

علاوه بر این، نمونه‌هایی هم چون دیاتومها، اوگلنا، کلرلا و چلامیدوموناس وجود دارند. برای این که بتوانید شکل این موجودات را در ذهن تصور کنید، می‌توانید میکرو ارگانیسم‌های (موجودات ذره بینی) آب حوضچه را مطالعه نمایید. به منظور انجام آزمایش‌های بیولوژیکی، از برکه یک باغ نمونه‌های آب شیرین را در یک بطری کوچک بریزید و قطره کوچکی از نمونه‌ی آب را روی لام چکانده، به آرامی رو کش را روی آن گذاشته و آن را در زیر میکروسکوپ مشاهده نمایید. موجودات ریزی را خواهید دید که به صورت تصادفی در حال حرکتند، که اکثر آنها، موجودات زنده‌ی تک سلولی می‌باشند.